Inhalacje na kaszel - domowy sposób na ulgę w chorobach układu oddechowego

Suchy kaszel, mokry kaszel czy kaszel alergiczny? Niekiedy trudno rozpoznać, z jakim typem kaszlu mamy do czynienia, jednak nie ulega wątpliwości, że jest to szczególnie uciążliwy objaw. Czym jednak właściwie jest kaszel? To nic innego jak reakcja obronna organizmu, która wyzwolona zostaje poprzez pobudzenie tzw. „receptorów kaszlu”, które znajdują się w nabłonku i tkance dróg oddechowych. Co należy wiedzieć o redukcji kaszlu za pomocą inhalacji?

Inhalacje na suchy i mokry kaszel - w jakich chorobach warto stosować tę metodę?

Lekarze coraz częściej polecają metody wziewne w leczeniu chorób układu oddechowego, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Inhalacje, w zależności od dobranego środka, mogą pomagać w licznych schorzeniach przebiegających z atakami suchego bądź mokrego kaszlu. Domowe inhalacje warto przeprowadzać w przebiegu:

• astmy oskrzelowej;
• stanów zapalnych dolnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli czy płuc;
• mukowiscydozy;
• przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP);
• przewlekłego nieżytu nosa i gardła;
• zapalenia zatok przynosowych.

W przypadku mukowiscydozy objawy przewlekłego zapalenia zatok przynosowych występują u 40-70% pacjentów. Płukanie nosa sola fizjologiczną pozwala na bierne usuwanie zalegającej wydzieliny. Oczyszczanie zatok przez płukanie w przypadku mukowiscydozy jest skuteczniejsze niż stosowanie sparayu. Nebulizacja sprzyja rozrzedzeniu wydzieliny, którą następnie pacjent może wypłukać stosując pojemnik do płukania nosa (inna nazwa neti, NoseBuddy).

Zapalenie oskrzeli, płuc i zatok - choroby infekcyjne przebiegające z kaszlem

Infekcje dróg oddechowych to niezwykle szeroka grupa schorzeń, do których zaliczyć można zapalenie oskrzeli, płuc czy zatok przynosowych. Statystyki pokazują, że każdy z nas przynajmniej raz w życiu miał styczność z co najmniej jedną z tych chorób. Ich etiologia jest różna - najczęściej winne są wirusy i bakterie. W większości przypadków chora osoba zmaga się z intensywnym i męczącym kaszlem, który może utrzymywać się tygodniami. Spowodowane jest to uszkodzeniem rzęsek w nabłonku drzewa oskrzelowego lub ściekaniem wydzieliny z zatok przynosowych po tylnej ścianie gardła.

Okazuje się, że inhalacje na zapalenie oskrzeli, płuc i zatok to doskonała metoda terapeutyczna, pozwalająca na szybszy powrót do zdrowia. Inhalacje, w zależności od użytego roztworu, mogą rozrzedzić wydzielinę i ułatwić jej odkrztuszenie bądź powstrzymać atak uporczywego, suchego kaszlu. Domowe inhalacje na kaszel sprawdzą się nie tylko u dorosłych - dzięki dostępności specjalnych maseczek można wykorzystać tę metodę także u małych dzieci.

Choroby przewlekłe i kaszel, czyli astma oskrzelowa i POChP

Inhalacje na astmę to obecnie najbardziej skuteczna forma terapii tej choroby, ponieważ lek trafia bezpośrednio do miejsca, w którym powinien działać. U chorych warto jednak przeprowadzać dodatkowe inhalacje, nawet z użyciem roztworu soli fizjologicznej. Badania pokazują, że nie tylko redukują one natężenie kaszlu alergicznego, ale także pomagają oczyszczać drogi oddechowe z nadmiaru wydzieliny, zmniejszając dzięki temu ryzyko nadkażenia drobnoustrojami. Nawilżone i oczyszczone oskrzela gwarantują swobodny oddech.

Podobnie jest w przypadku innego, często występującego schorzenia układu oddechowego, czyli przewlekłej choroby obturacyjnej płuc. W terapii tej choroby istnieje możliwość podawania leków wziewnych za pomocą indywidualnych podajników (dysków, turbohalerów czy aerolizerów) lub nebulizacji. Zaletą inhalacji w POChP jest z pewnością fakt, że dodatkowo nawilżają drogi oddechowe, a podawane leki przedostają się do wszystkich obszarów płuc. Niemniej jednak, każda domowa inhalacja powinna być wcześniej skonsultowana z lekarzem prowadzącym.

Aerozoloterapia jako metoda terapii chorób układu oddechowego

Inhalacje zazwyczaj kojarzą nam się z domowymi sposobami na kaszel czy zapalenie zatok, podczas gdy metoda ta posiada ugruntowaną pozycję w medycynie. Terminem aerozoloterapii opisuje się leczenie i profilaktykę chorób układu oddechowego za pomocą technik inhalacyjnych. W domowych warunkach możemy zastosować inhalacje w zapaleniu oskrzeli, płuc czy zatok, a nawet w chorobach przewlekłych, takich jak astma czy POChP.

Różnice między inhalacją a nebulizacją

Czy inhalacja jest taką samą metodą co nebulizacja? Stosujemy te dwie nazwy zamiennie, jednak warto wiedzieć, że metody te - choć blisko spokrewnione - są od siebie nieco różne. Inhalacje to szerokie określenie na zabiegi, które polegają na wdychaniu par lub aerozoli określonych roztworów w celach leczniczych. Nebulizacja jest wprawdzie odmianą inhalacji, jednak podczas tego procesu powstaje mgła o wiele mniejszych cząsteczkach, niż ma to miejsce podczas klasycznej inhalacji parowej. Dlaczego odróżnienie tych dwóch procesów jest tak ważne?

Przede wszystkim leki do inhalacji różnią się zasadniczo od preparatów używanych podczas nebulizacji. Wszystko zależy od średnicy cząsteczek - te powstające podczas nebulizacji są tak drobne, że docierają do tkanki płucnej, z kolei krople inhalowanego roztworu zatrzymują się w wyżej położonych częściach układu oddechowego. Różnica tkwi również w budowie urządzenia - do inhalacji wystarczy zwykły inhalator, podczas gdy nebulizacja wymaga dodatkowej części, która rozbija lek na drobne cząsteczki.

Co warto wiedzieć o domowych inhalacjach na kaszel?

Większość z nas kojarzy domowe inhalacje na kaszel z dzieciństwem, kiedy wykorzystywano w tym celu garnek z gorącą wodą i ręcznik. O ile metoda ta znienawidzona przez dzieci rzeczywiście przynosiła pozytywne skutki, tak w dzisiejszych czasach coraz większą popularność zyskują profesjonalne inhalatory i nebulizatory. Szeroki asortyment urządzeń i leków do nebulizacji sprawia, że ciężko wybrać najbardziej skuteczne produkty. Na co więc zwracać uwagę?

Jak robić inhalacje i co jest lepsze: klasyczne metody czy profesjonalny inhalator?

Wspomniany wyżej garnek z gorącą wodą to metoda, która nadal znajduje zastosowanie w wielu domach. Nic dziwnego - jest prosta i ogólnodostępna, a co najważniejsze przynosi pozytywne efekty. Niestety, wykorzystując zjawisko parowania możemy inhalować się jedynie roztworem soli fizjologicznej, naparami ziołowymi bądź olejkami eterycznymi. Wysoka temperatura sprawia, że leki do nebulizacji rozkładają się i nie wykazują działania w układzie oddechowym. Ponadto, ta metoda inhalacji może być niebezpieczna dla młodszych dzieci ze względu na ryzyko poparzenia.

Gdy w grę wchodzi zdrowie i samopoczucie naszych najbliższych, zdecydowanie warto postawić na zaawansowane technicznie rozwiązania. Obecnie w sklepach i aptekach dostępne są profesjonalne urządzenia, umożliwiające domową inhalację kaszlu w bezpieczny i skuteczny sposób. Za pomocą nebulizatora można zaaplikować nie tylko neutralne roztwory, ale także leki, które rozrzedzają wydzielinę lub rozszerzają oskrzela.

Gdzie kupić inhalator?

Inhalator może posłużyć przez długie lata, należy jednak przy zakupie zwrócić uwagę na jakość wybranego modelu. Wiele osób zastanawia się czy pomiędzy poszczególnymi modelami są duże różnice i gdzie kupić inhalator. Jeśli chodzi o zdrowie, zdecydowanie warto postawić na sprawdzone i atestowane urządzenia. Nebulizator czy inhalator na kaszel najlepiej zakupić w aptece bądź sklepie medycznym, gdzie doświadczony specjalista pomoże Ci w wyborze odpowiedniego urządzenia, a przy okazji udzieli informacji odnośnie leków do inhalacji.

Czy roztwór użyty do inhalacji na kaszel ma znaczenie?

Wiele osób zastanawia się z czego robić inhalacje, by przyniosły one jak najlepsze rezultaty. Możliwości jest wiele, a wybór zależy nie tylko od rodzaju schorzenia, ale także od posiadanego w domu urządzenia.

Popularne roztwory do inhalacji

Wykonując klasyczne inhalacje parowe bądź posiadając inhalator-nawilżacz warto wykorzystać do inhalacji neutralne i łatwo dostępne środki, takie jak:

• roztwór soli fizjologicznej - jest to najbardziej neutralny płyn, który równie dobrze można wykonać samemu w domu. Rozrzedza wydzielinę, ułatwiając jej odkrztuszanie. W sprzedaży dostępne są również roztwory soli fizjologicznej wzbogacone o kwas hialuronowy, który nawilża błonę śluzową dróg oddechowych;
• napary ziołowe - często wykorzystywane są w domowych inhalacjach parowych, ze względu na dostępność i bezpieczeństwo. W tym przypadku z powodzeniem można sięgnąć po rumianek, podbiał, rozmaryn czy szałwię;
• olejki eteryczne - znane są ze swoich właściwości przeciwdrobnoustrojowych. Szczególnie warto dodać kilka kropel do inhalacji na zatoki. Pamiętaj jednak, by nie używać olejków eterycznych do nebulizacji!

Mukolityki - leki do inhalacji, które rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie

Leki mukolityczne znajdują szerokie zastosowanie w leczeniu chorób układu oddechowego, zwłaszcza gdy w ich przebiegu dochodzi do nagromadzenia lepkiego śluzu. Mukolityki upłynniają zalegającą wydzielinę, redukując jednocześnie namnażanie się patogennych drobnoustrojów i zmniejszając stan zapalny w drogach oddechowych.

Na szczególną uwagę wśród leków do inhalacji zasługuje Tacholiquin, który zawiera w swym składzie tyloksapol. Jest to substancja powierzchniowo czynna, używana w celach leczniczych od prawie 50 lat. Liczne publikacje naukowe wykazały, że Tacholiquin zmniejsza lepkość zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny nawet o 20%, ułatwiając jej odkrztuszanie. Dodatkowo, preparat ten wykazuje silne działanie przeciwzapalne - blokuje aktywację czynnika transkrypcyjnego NF-κB i zatrzymuje wydzielanie cytokin prozapalnych takich jak: TNF-α, IL-1β, IL-6 oraz IL-8.

Tacholiquin może być z powodzeniem stosowany w inhalacjach u dzieci oraz dorosłych, wspomagając leczenie chorób zapalnych układu oddechowego, kaszlu alergicznego czy POChP.

Bibliografia:

1. Safdar A, Shelburne SA, Evans SE, Dickey BF. Inhaled therapeutics for prevention and treatment of pneumonia. Expert Opin Drug Saf. 2009;8(4):435‐449.
2. Koppitz M, Eschenburg C, Salzmann E, Rosewich M, Schubert R, Zielen S. Mucolytic Effectiveness of Tyloxapol in Chronic Obstructive Pulmonary Disease - A Double-Blind, Randomized Controlled Trial. PLoS One. 2016;11(6):e0156999.
3. Mukowiscydoza choroba wieloukładowa pod redakcją prof. Doroty Sands